صدرالمتالهین از زبان خود
تصویری کوتاه از شخصیت معنوی صدرالمتالهین به مناسبت روز بزرگداشت او :
صدرالمتالهين ايمان خود را برگرفته از ديدن معجزات حسّى پيامبران همچون شق القمر و عصاى موسى (ع) نمى داند، بلكه ايمانى مى داند كه با تكيه به اعلامات الاهى و الهامات ربانى در قلب او حاصل آمده است. او خود را چنان عاشق و شيداى خداوند معرفى مى كند كه گاه اين عشق افسار قلم را از دستش خارج ساخته و به قلم فرسايى درباره اسماء و صفات الهى كشانده است. او به صورت مكرّر بر اين نكته در تفسير خود تأكيد مى كند كه معارف ژرف قرآنى با علوم متداول تفسيرى حاصل نمى شود ، بلكه نزاهت باطن ، تهذيب نفس و برخوردارى از موهبت كشف و شهود را مى طلبد و از اين كه در برخى از مباحث تأكيد مى كند كه اين اسرار، الهامات و واردات قلبى است كه تنها بر قلب او وارد شده، برمى آيد كه او خود را صاحب اين موهبت مى شناسد.
و در مبحث مسخ بواطن در امت اسلامى چنان قاطعانه از وجود چشم هاى باطن نگر و حقيقت بينِ اولياء الاهى كه مى توانند همينك هويت باطنى افراد را درنگرند ، سخن مى گويد كه آشكار مى سازد كه خود او از چنين چشم حقيقت بينى برخوردار است . و در آنجا كه تأكيد مى كند تنها عرفای الاهى و فلاسفه ربانى اند كه سرمست از معرفت خداوند و ملكوت او هستند، چنين مى گويد: «من در روى زمين كسى را نمى يابم كه به علوم و معارف اين عارفان و حكيمان مشغول و سرمست باشد جز يك نفر ؛ چرا كه گفته اند: ساحت حق بزرگتر و فراتر از آن است كه بسان نهرى، آبشخور هر طالب آبى باشد يا همگان يكجا از آن بهره گيرند، مگر آن كه يكى پس از ديگرى از آن زلال معارف برگيرند.» از ظاهر اين عبارت چنين پيداست كه مقصود از اين يك تن خود اوست. 1/3/1389