يکي از ويژگيهاي فرامادي قرآن، شفابخشي آن است؛ به اين معنا که به اذعان برخي از آيات و روايات، تلاوت قرآن ميتواند شماري از بيماريهاي روحي و جسمي را درمان کند. پيداست که يک کتاب حاوي مطالب و مباحثي چند نميتواند چنين نقشي را بازي کند. آيا تا حال درباره هيچ کتاب در دنيا شنيده و ديدهايم که خواندن آن بتواند بيماريهاي روحي يا جسمي را درمان کند؟!
شفا بخشي قرآن در برخي از آيات مورد تاکيد قرار گرفته است. چنان که در آيه ذيل قرآن خود را شفاي دلها اعلام کرده است:
يا أَيهَا النَّاسُ قَدْ جَاءَتْکمْ مَوْعِظَةٌ مِنْ رَبِّکمْ وَ شِفَاءٌ لِمَا فِي الصُّدُورِ وَهُدًي وَ رَحْمَةٌ لِلْمُؤْمِنِينَ؛ اي مردم، به يقين، براي شما از جانب پروردگارتان اندرزي، و درماني براي آنچه در سينههاست، و رهنمود و رحمتي براي گروندگان [به خدا] آمده است.
چنان که پيداست در اين آيه با اعلام شفا بخشي قرآن نسبت به قلبها، ضمن اشاره تلويحي به بيماريهاي دل، نقش قرآن مبني بر شفا دهي به دردها و بيماريهاي روحي مورد تاکيد قرار گرفته است.
از سويي ديگر، در اين آيه با مخاطب ساختن همه انسانها، شفا بخشي قرآن به صورت مطلق آمده و به مومنان مقيد نشده است. از اين جهت ميتوان از آن برداشت كرد كه قرآن شفاي بيماري دل تمام انسانها در حوزه اعتقادات است، بيماريهايي همچون كفر، الحاد، شكّ و شرك.
در برابر آيه پيشين که شفابخشي قرآن شامل همه انسانها دانسته شده، در دو آيه ذيل قرآن خود را مايه شفا، رحمت و هدايت مومنان معرفي کرده است که ميتواند به شفا بخشي قرآن نسبت به بيماريهاي اخلاقي نظير حسادت، بخل و کينه اشاره داشته باشد:
1. «وَ نُنَزِّلُ مِنْ الْقُرْآنِ مَا هُوَ شِفَاءٌ وَ رَحْمَةٌ لِلْمُؤْمِنِينَ وَ لَا يزِيدُ الظَّالِمِينَ إِلَّا خَسَارًا؛ و ما آنچه را براي مؤمنان مايه درمان و رحمت است از قرآن نازل ميکنيم، و ستمگران را جز زيان نميافزايد.»
2. «قُلْ هُوَ لِلَّذِينَ آمَنُوا هُدًي وَشِفَاءٌ؛ بگو: «اين [کتاب] براي کساني که ايمان آوردهاند رهنمود و درماني است.»
افزون بر قرآن، در روايات نيز شفابخشي قرآن مورد تاکيد قرار گرفته است. به عنوان نمونه حضرت امير(علیه السلام) در توصيف قرآن چنين ميفرمايد:
از قرآن براي بيماريهاي خود شفا و بهبودي بطلبيد و براي پيروزي بر شدائد و مشكلات از آن استعانت جوئيد، زيرا در قرآن شفاي بزرگترين بيماريها يعني كفر و نفاق و گمراهي و ضلالت است.
افزون بر شفا بخشي قرآن نسبت به بيماريهاي عقيدتي و اخلاقي، از شماري از روايات بدست ميآيد كه حداقل برخي از آيات و سورههاي قرآن براي درمان پارهاي از بيماريها سودمند و نافعاند. چنان كه به عنوان نمونه درباره سوه فاتحه گفته شده كه براي درمان عموم بيماريها و حتي مرگ كار آمد است.
نيز طبق روايات نقل شده از اهل بيت(علیهم السلام)، سوره ناس و فلق براي درمان دردهاي شديد و هر نوع آزار تاثير ميگذارد و آية الكرسي براي دفع شر خطرات انسي و جنّي و جلوگيري از فقر مفيد است و آيه «وَ إِنْ يکادُ الَّذِينَ کفَرُوا لَيزْلِقُونَک بِأَبْصَارِهِمْ لَمَّا سَمِعُوا الذِّکرَ وَيقُولُونَ إِنَّهُ لَمَجْنُونٌ؛ و آنان که کافر شدند، چون قرآن را شنيدند چيزي نمانده بود که تو را چشم بزنند، و ميگفتند: «او واقعاً ديوانهاي است.» براي چشم زخم سودمند است.
برگرفته از کتاب تفسیر موضوعی قرآن اثر استاد علی نصیری.