۴. راهیافت دو سوم روایات ضعیف در کتب اربعه
از جمله شبهات ارایه شده در باره کتب اربعه راهیافت دو سوم روایات ضعیف در آنها است.به اذعان شماری از صاحب نظران شیعه قریب به دو سوم روایات کافی و در یک مقایسه کلی قریب به دو سوم مجموع روایات کتب اربعه ضعیف اعلام شده است و با خارج ساختن روایت حسنه و موثقه از شمار آنها، تنها شماری محدود از مجموع روایات کتب اربعه صحیح تلقی خواهند شد.این اعترافات خود گواه آن است که میراث روایی شیعه از اعتبار چندانی برخوردار نیستند.
به عنوان نمونه شیخ بهایی در این باره چنین می گوید: «وكثير من تلك الأحاديث بمعزل عن الاندراج في الصحيح على مصطلح المتأخرين ومنخرط في سلك الجنان والموثقات بل الضعاف.» محدث نورى، پس از نقل ديدگاه مشهور، درباره شمار روايات ضعيف كافى چنين آورده است: «بر اين اساس، بيش از نيمى از روايات كافى، ضعيف و غير قابل عمل است؛ مگر با انجبار سند.» بر این اساس گفته شده است که از ميان شانزده هزار روايت كافى، تنها ۵۰۷۲ روايت صحيح و در ميان روايات باقيمانده ۱۴۱ روايت حسن و ۱۱۱۸ روايت موثق و ۹۴۸۵ روايت ضعيف هستند. ضعیف شمرده قریب به ده هزار روایت به معنای بی اعتباری دو سوم روایات کافی است.این در حالی است که كافى نخستين و مهم ترين جامع روايى شيعه است كه به گفته بسيارى از صاحب نظران، كتابى هم وزن و هم سنگ آن در اسلام نگاشته نشده است.
محمدباقر بهبودى بر اساس چنین تحلیلی با انتشار كتاب صحيح الكافى در سه جلد، عملاً مدعى شد كه در ميان شانزده هزار روايت، تنها ۴۴۲۸ روايت صحيح است .وی اين كار را نسبت به ساير كتب اربعه نيز انجام داد و پس از آنكه با اعتراض بزرگان حوزه قرار گرفت، كار خود را در راستاى كار صاحب معالم در منتقى الجمان يا كار علامه مجلسى در مرآة العقول دانست و در مقدمه كتاب صحيح الكافى كه بعدها با عنوان گزيده كافى نيز منتشر شد، تبيين کرد كه روايات صحيح كافى را بر اساس معيارهاى سندى و متنى نظير عدم مخالفت با قرآن، سنت، عقل صحيح و تاريخ برگزيده است.
گر چه در باره شمار روایات صحیح من لایحضره الفقیه، تهذیب و استبصار اظهار نظر روشنی به چشم نیامد، اما با توجه به شباهت کاستی های سندی میان کافی شریف و این منابع به اضافه دقت کمتر شیخ صدوق و شیخ طوسی در اعتبار سنجی سندی در مقایسه با کلینی و نیز با توجه به ارسال قریب به دو هزار روایت در من لایحضره الفقیه، می توان حدس زد که در خوش بینانه ترین حالات بیش از دو سوم از روایات این سه کتاب نیز ضعیف تلقی خواهند شد.
با تحلیل پیشگفته وضعیت روایات کتب اربعه چنین خواهد شد: شمار روایات کافی شریف: ۱۶۱۹۹ روایت، شمار روایات من لایحضره الفقیه: ۵۹۲۰ روایت، شمار روایات تهذیب الاحکام: ۱۳۹۸۸ روایت و شمار روایات الاستبصار فیما اختلف من الاخبار: ۵۵۱۱ روایت و در نتیجه مجموع شمار روایات کتب اربعه: ۴۱۶۱۸ روایت است.با فرض ضعف دو سوم از روایات کتب اربعه بر اساس تقسیم رباعی احادیث، حدود بیست و هشت هزار روایت از مجموع چهل هزار روایت کتب اربعه از مدار استفاده خارج خواهند شد.افزون بر این همان گونه که بیان شد، از شمار روایات کافی ۱۴۱ روايت حسنه و ۱۱۱۸ روايت موثقه اند که به معنای تاخر اعتبار یک دهم از روایات کافی در مقایسه با سایر روایات صحیح این کتاب است.همین امر می تواند در باره سایر روایات من لا یحضره الفقیه و تهذیبین نیز صادق باشد و در نتیجه حدود چهار هزار روایت از آنها در شمار حسنه و موثقه خواهند بود.نتیجه محاسبات گذشته و با احتساب بیست و هشت هزار روایت ضعیف و چهار هزار روایت حسنه و موثقه، آن می شود که از مجموع حدود چهل و دو هزار روایت کتب اربعه البته بدون احتساب روایات تکرار شده، تنها حدود ده هزار روایت صحیح تلقی گردند.آیا صحیح انگاشتن تنها یک چهارم مجموع روایات کتب اربعه خود به معنای بی اعتباری این کتب نیست؟!
در ادامه مباحث نقد این شبهه خواهد آمد.